De trap
Op 5 februari presenteerde Renate Dorrestein haar roman ‘Weerwater’ aan een groep bevoorrechte burgers van Almere. Een feestelijke gebeurtenis, opgeluisterd door de aanwezigheid van burgemeester en wethouder in een prachtige setting in de Midden Zaal van Schouwburg Almere.
Ze vertelde ongedwongen over haar eerste kennismaking met haar tijdelijke woonplaats en het bijkans autarkische karakter van de stad. Was daar op de tekentafel al over nagedacht: vruchtdragende bomen, stadslandbouw en een mooie verhouding groen en blauw? Is Almere voorbestemd om een ramp te overleven? Waren de peetvaders misschien profeten?

Ira Koers, Up-stairs, Forum Almere
Haar eerste hersenspinsels zetten zich als vluchtige aantekeningen af op de altijd blanco routekaart van de dolende schrijfster. Had zij hier een bijzondere verhaallijn te pakken?
Al wandelend langs de oevers van het Weerwater kwam ze uit op het Forum, waar de markante trappen van Ira Koers de bezoeker leiden naar de onderwereld (de parkeergarage), maar ook naar een tribune die zich markant als een uitroepteken naar de hemel uitstrekt. Ze werd getroffen door de gedachte dat op deze locatie een spirituele Mariaverschijning zou kunnen plaatsvinden.

Titiaan, De Presentatie van de Maagd Maria, 1534-1538 Gallerie dell’Accademia, Venetië
Titiaan laat in de Galleria dell’Accademia een onschuldig meisje Maria, gehuld in een ring van stralen, lichtvoetig de trappen naar de tempel beklimmen. Maar de blik in de ogen van de wachtende hogepriester voorspelt niet veel goeds. “Draai je om en ren weg”, wil ik haar toeschreeuwen, maar ze hoort me niet. Haar lichte tred op de zware treden lijken het offer van haar ouders te illustreren, net zo mysterieus als de tribunetrap van Koers.
In ‘Weerwater’ krijgt Almere vreselijke rampspoed over zich heen. Langzaam hervindt de ontredderde gemeenschap haar evenwicht. De pen van Dorrestein is scherp en humoristisch. Uitzichtloosheid en hoop staan naast egoïsme en opoffering. En als ik daar een beeld bij moet zoeken, dan kan ik niet om Anselm Kiefer heen.
Afbraak, destructie en verval dienen zich aan in een van zijn topwerken met een poëtische titel: Von den Verlorenen gerührt, die der Glaube nicht trug, erwachen die Trommeln im Fluss, uit 2004. Niet zomaar een trap, maar een die de ramp die de wereld trof niet heeft overleefd. Oorzaak: het verliezen van de hoop.
Een uitgekiende combinatie van schildering en sculptuur, met op de achterwand talloze glasscherven waarop de coördinaten van de sterren zijn genoteerd. Een prachtige, krachtige, Kiefer (Art Gallery, Sidney) Hoop. Daar gaat het om. Dat heeft Dorrestein ook begrepen. Lezen dus, dat boek!
Mooi Odette, wat goed dat je die Titiaan erbij gevonden hebt! Prachtig beeld, de onschuld tegenover de macht.
Ja, een heel geslaagde associatie. Ben er gelukkig mee!