De ochtend gestart met een frisse wandeling. Langs het Weerwater zag ik ijspegels aan de geschoren rietkragen hangen. De lucht stralend blauw en de zon die zich na dagen van wind en regen eindelijk weer eens liet zien. Het is winter!

Wat wij winter noemen is niet te vergelijken met de kleine ijstijd die het laatste kwart van de 16e eeuw heerste in Nederland. Toen was het pas echt koud. Het was de tijd waarin Hendrick Avercamp (1585-1634) zijn beroemde winterlandschappen schilderde. Prachtige schilderijen die als een stripverhaal het vermaak van jong en oud, arm en rijk vertellen.

Heel gelijkmatig verdeelde hij zijn figuranten over het doek. Door het hoge gezichtspunt zien we ze uitzwermen. Getrouwde stellen en geliefden zwierend over het bevroren water, jongeren ijshockey spelend. Mooi is het sferisch perspectief: het vervagen van de kleuren naar de horizon, waardoor er (nog) meer diepte ontstaat. Hoewel het mistig is, zijn er toch ook schaduwen op het ijs te zien.

Avercamp werd doofstom geboren. Om te communiceren schakelde zijn moeder een tekenaar in, waardoor hij al tekenend kon verwoorden wat hij bedoelde. Dat het zou uitmonden in winterlandschappen die over de hele wereld bekendheid genieten, had zij nooit kunnen bevroeden. Tip: het Rijksmuseum heeft een mooie collectie. Thea Beckman schreef over Avercamp het boek: De Stomme van Kampen, 1992.

H. Avercamp