De Chinese kunstenaar Ai Weiwei (1957) ziet kunst als middel om veranderingen te forceren, als kans om nieuwe vragen te stellen en ruimte te scheppen voor nieuwe mogelijkheden. Zijn kunstwerk Forever is opgenomen in de internationale sculptuur route ArtZuid (www.artzuid.nl).

In 2003 lastte Ai Weiwei 42 fietsframes op- en aan elkaar. Nu staat deze carrousel in de Kunst Kapel aan de Prinses Irenestraat 19 in Amsterdam. In het midden van de verder lege ruimte, onder het ronde dakraam waar het licht rijkelijk door naar binnen stroomt, staan de glimmende fietsen. Ik loop om de installatie heen en bewonder de vondst, de fiets als symbool voor de Chinese samenleving. De fietsen zijn gedeeltelijk stuurloos, hebben geen trappers, geen rem. Wat bedoelt hij daarmee? Wat wil hij ermee zeggen? Hoe moet ik dit zien? Projecteert Ai Weiwei zijn persoonlijke omstandigheden in het kunstwerk, hij, die zichzelf ziet als de luis in de pels van de Chinese regering? Al filosoferend verlaat ik de expositieruimte en als ik het gangetje uitloop, hoor ik die stem. Het is de stem van Henk van Os. Ik draai me om en loop terug. “Ja, dat is hem”, zeg ik tegen Ger, en vervolg: “Dat is mijn vader. Je weet wel, mijn adoptie vader. Samen met Pierre Janssen, mijn opa en stiefbroer Joost Zwagerman, vormen zij mijn adoptie familie”. Van Os antwoordt: “Dat is een mooie keuze”, en zo raken we aan de praat.

Henk van Os en ik

Hij leidt die middag vrienden rond en ik complimenteer hem met de keuze voor dit werk en de keuze van de locatie. De carrousel past zo mooi in die ronde ruimte. Van Os vertelt dat hier vroeger een altaar stond; het is de voormalige kapel van het Sint Nicolaas Lyceum. Hierdoor krijgt het werk nog meer lading. We halen herinneringen op aan de exposities van Ai Weiwei in Groningen en Tilburg. We vinden allebei de titel briljant is; Forever, aangebracht op het frame. En dan onthult hij dat hij nog even, heel ondeugend, heeft overwogen Forever in het fietstunneltje van het Rijksmuseum te plaatsen. Dat zou ook een geniale locatie zijn geweest, de kluwen fietsen als symbool voor het eindeloze proces van de ‘eenzame fietser’, dat tot zo veel oponthoud en frustratie heeft geleid bij de renovatie van het Rijks.

De keuze van Van Os voor dit werk en voor deze kunstenaar, die in mijn top 3 staat, lijkt de band die ik tussen ons ervaar, te bevestigen.

Wat zou er gebeuren als we allemaal onze fiets één dag zouden stallen voor de deuren van de Hectare Cultuur?  😉